Експериментот „Universe 25“ е еден од најстрашните експерименти во историјата на науката, што е обид на научниците да го објаснат човековото општество со однесувањето на колонијата на глувци.
Идејата за „Universe 25“ потекнува од американскиот научник Џон Калхун, кој создал „идеален свет“ во кој ќе живеат и ќе се размножуваат стотици глувци. Поточно, Калхун изградил таканаречен „рај на глувците“, специјално дизајниран простор каде што глодарите имале многу храна и вода, како и голем простор за живеење.
Во почетокот ставил четири пара глувци, кои за кратко време почнале да се размножуваат, како резултат на што нивната популација забрзано растела. Меѓутоа, по 315 дена, нивната репродукција почнала значително да опаѓа. Кога бројот на глодари достигнал 600, меѓу нив се формирала хиерархија и тогаш се појавија таканаречените „бедници“. Поголемите глодари почнале да ја напаѓаат групата, поради што многу мажјаци почнале психолошки да „колабираат“. Како резултат на тоа, женките не биле заштитени, па тие за возврат станале агресивни кон своите деца.
Како што минувало времето, женките покажувале сè поагресивно однесување, изолирачки елементи и недостаток на репродуктивно расположение. Евидентиран е низок наталитет, а воедно и зголемување на смртноста кај помладите глодари. Тогаш се појавила нова класа на машки глодари, таканаречените „убави глувци“. Одбиле да се парат со женки или да се „борат“ за нивниот простор. Се грижеле само за храна и спиење. Во еден момент „убавите мажјаци“ и „изолираните жени“ го сочинувале мнозинството од населението.
Со текот на времето, малолетничката смртност достигнала 100%, а репродукцијата достигнала нула. Кај загрозените глувци била забележана хомосексуалност, а во исто време се зголемил и канибализмот и покрај тоа што имало многу храна. Две години по почетокот на експериментот се родило последното дете од колонијата. До 1973 година, експериментот го убил и последниот глушец.
Џон Калхун го повторил истиот експеримент уште 25 пати, и секој пат резултатот бил ист. Научната работа на Калхун е искористена како модел за толкување на општествениот колапс, а неговото истражување служи како фокусна точка за проучување на урбаната социологија.
(https://dokumentarac.hr)
