„Децата се како цемент – она што ќе се отпечати додека е влажен, останува трајно.” Хаим Гинот
Моментот кој менува сè
Секој родител го памети моментот кога за прв пат го слушнал својот петгодишник како му вика на помладото дете, или кога тинејџерот за прв пат ја затворил вратата со сила. Во тие мигови, срцето се стега – дали нешто погрешно направивме? Вистината е поедноставна и покомплексна истовремено: насилството навистина не се раѓа преку ноќ. Тоа е резултат на илјадници мали моменти, несогледливи одлуки и незабележани примери што децата ги апсорбираат секој ден.
Како настанува агресивното однесување кај децата?
Младиот ум е како сунѓер – впива сè околу себе. Кога детето постојано е изложено на кревање глас, физичка казна или недостаток на емпатија, тоа не учи само дека таквото однесување е дозволено – тоа учи дека така се решаваат проблеми. Научните студии покажуваат дека децата што растат во средини каде што е присутна агресија, имаат до 70% поголема веројатност и самите да станат агресивни возрасни.
Одговорноста не е само термин, тоа е вештина што се учи преку секојдневни акции:
• Кога родителот признава грешка
• Кога се објаснуваат последиците наместо да се кажнува
• Кога се покажува почит кон другите
• Кога се даваат избори наместо наредби
Практични чекори за родители
1. Станете огледало што сакате да го видите
Децата не го прават она што им го кажуваме, тие го прават она што не гледаат да правиме. Ако сакате дете што ќе биде емпатично, покажете емпатија. Ако сакате да научи да се справува со фрустрацијата, покажете како вие мирно се справувате со стресот.
2. Разговарајте за емоциите
Научете го детето да ги именува своите чувства. “Видов дека си лут затоа што играчката не работи” – ова е многу посилно од “Престани да се нервираш”. Кога децата научуваат да ги препознаваат емоциите, тие го добиваат алатот да ги контролираат.
3. Поставете јасни граници со љубов
Границите не се казна, тие се безбедност. Детето треба да знае што е дозволено, но да го научи тоа преку љубов и доследност, не преку страв.
Никогаш не е доцна за промена
Дури и ако чувствувате дека сте направиле грешки, секој нов ден е можност да започнете да градите поинакво. Промената започнува со малите работи – со еден помирен тон, со една искрена извинување, со едно внимателно слушање.
Одговорноста се учи од мали нозе, не затоа што е полесно, туку затоа што единствено така станува дел од карактерот. Секој момент што го поминуваме со нашите деца е семе што го садиме. Прашањето е: каков плод сакаме да израсне?
Започнете денес. Бидете промената што сакате да ја видите во вашето дете. Затоа што утре можеби е предоцна за она што можевте да го направите денес.
